Balast Taş Nedir Nerelerde Kullanılır ?
BALAST TAŞIN TANIMI
Balast taş, genellikle orta büyüklükteki kırma taşlardan oluşan ve demiryolu hatlarının altına yerleştirilen bir malzemedir. Ancak balast taş yalnızca demiryollarında değil, birçok farklı inşaat alanında da kullanılır. Bu taşlar, düzgün olmayan yüzeyler oluşturur ve zemini sıkıştırarak dayanıklı bir temel oluşturur. Aynı zamanda suyun taşınmasını sağlar, çünkü balast taş, suyun yüzeyden geçmesine olanak tanır ve bu da yapının daha sağlam olmasına katkı sağlar.
Balast Taşın Özellikleri
Balast taş, özellikleri bakımından çeşitli fiziksel ve kimyasal faktörlere dayanıklı olmalıdır. İşte balast taşın temel özellikleri:
Dayanıklılık:
- Balast taş, zorlu iklim koşullarına, ağır yük taşıma gereksinimlerine ve zaman içinde meydana gelebilecek aşınmalara karşı dayanıklı olmalıdır. Taşın sert ve kırılmaya karşı dirençli olması gerekir.
Şekil:
- Balast taşlar genellikle keskin kenarlı ve köşeli olurlar. Bu özellik, taşların birbirine sıkıca oturmasını sağlar ve bu sayede zemin üzerinde sağlam bir temel oluşturur. Ayrıca, taşlar arasındaki boşluklar, suyun geçişine yardımcı olur.
Büyüklük:
- Balast taşın boyutu, genellikle 20-50 mm arasında değişir. Bu büyüklük, taşların birbirine sağlam bir şekilde tutunmasını ve zemin stabilizasyonunu kolaylaştırır. Taşlar çok küçük veya çok büyük olmamalıdır, çünkü çok küçük taşlar yerleşim sırasında hareket edebilir, büyük taşlar ise düzgün bir yüzey oluşturmayı zorlaştırabilir.
Drenaj Özelliği:
- Balast taş, yer altı su seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olan dranaj özelliklerine sahip olmalıdır. Su, taşlar arasındaki boşluklardan geçerek zemin altına iletilir, bu da yapının uzun ömürlü olmasını sağlar.
Kimyasal ve Fiziksel Dayanıklılık:
- Balast taşın kimyasal olarak asidik veya alkali ortamlara karşı dirençli olması, fiziksel olarak da donma-çözülme döngülerine karşı dayanıklı olması gerekmektedir. Bu, taşın uzun süre boyunca bozulmadan işlevini yerine getirmesini sağlar.
Balast Taşın Kullanım Alanları
Balast taş, özellikle demiryolu inşaatı olmak üzere çeşitli altyapı projelerinde kullanılır. İşte balast taşın başlıca kullanım alanları:
1. Demiryolu İnşaatı
- Demiryolu hatları için balast taş kullanımı oldukça yaygındır. Demiryolu raylarının altına yerleştirilen balast taş, rayların düzgün bir şekilde yerleştirilmesine ve stabil bir yapı oluşturulmasına yardımcı olur.
- Balast taş, demiryolu hattının düzgün çalışmasını sağlamakla birlikte, güvenliği artırır, çünkü raylar üzerinde meydana gelebilecek kayma ve hareketi engeller.
- Ayrıca, bu taşlar drenaj sağlamak için kullanılır, suyun rayların altına sızarak demiryolu altyapısının zarar görmesini engeller.
2. Yol Yapımı
- Karayolları ve otobanlar gibi büyük altyapı projelerinde de balast taş kullanılabilir. Yolların alt zeminini güçlendirmek, taşıma kapasitesini artırmak ve sağlam bir temel oluşturmak için balast taşlar yol yapımında tercih edilir.
- Ayrıca, stabilizasyon sağlar ve yol yüzeyinin düzgün olmasına yardımcı olur.
3. Zemin İyileştirme ve Temel Hazırlığı
- Balast taş, zayıf zeminlerin iyileştirilmesi amacıyla da kullanılır. Özellikle zemin taşıma kapasitesinin düşük olduğu bölgelerde, balast taş zemin üzerine yerleştirilerek zemin stabilizasyonu sağlanır.
- Bu taşlar, temel betonlarının altına yerleştirilerek yük taşıma kapasitesini artırır ve yapının daha dayanıklı olmasına katkı sağlar.
4. Drenaj Sistemleri
- Balast taş, drenaj sistemlerinin önemli bir bileşenidir. Özellikle suyun birikmesini engellemek ve yer altı su seviyelerinin kontrol edilmesini sağlamak amacıyla balast taş kullanılır.
- Suyun yüzeyden geçmesi ve yer altına iletilmesi için taşlar arasındaki boşluklar suyun serbestçe hareket etmesine olanak tanır.
5. Peyzaj ve Bahçe Düzenlemeleri
- Balast taşlar, dekoratif amaçlarla da kullanılabilir. Peyzaj projelerinde, yürüyüş yolları, bahçe yolları, park alanları gibi yerlerde dekoratif taşlar olarak tercih edilir.
- Ayrıca, dranaj sistemleri ve bahçelerde suyun doğru şekilde tahliye edilmesi amacıyla da kullanılabilir.
Balast Taşın Avantajları
Yük Taşıma Kapasitesi:
- Balast taş, sağlam yapısı sayesinde büyük yükleri taşıma kapasitesine sahiptir. Bu, özellikle demiryolu hattı gibi ağır taşıma yapan projelerde kritik bir avantaj sağlar.
Zemin Stabilizasyonu:
- Zemin iyileştirme ve stabilizasyonu konusunda önemli bir rol oynar. Taşların birbirine sıkıca oturması, zeminin daha güçlü ve dayanıklı olmasına yardımcı olur.
Drenaj Özelliği:
- Su geçişine yardımcı olan balast taş, zemin altındaki suyun birikmesini engeller. Bu da yapının uzun ömürlü olmasına katkı sağlar.
Dayanıklılık ve Uzun Ömür:
- Balast taş, zaman içinde aşındırıcı etkilerden dolayı bozulmaz. Doğal taşlardan yapıldığı için çevresel etkilere karşı oldukça dayanıklıdır.
Çevresel Uyum:
- Balast taş, çevreye zarar vermeyen doğal malzemelerden elde edilir ve çevre dostu bir çözümdür.